Sonet o zaczarowanej dzieweczce Rembowskiego

 Witam Serdecznie!

     W pierwszych słowach niniejszego postu przepraszam, że tak długo zajęło mi tworzenie kolejnego utworu z serii spotkanie ze sztuką. Początkowo miałam kłopot z wyborem dzieła Jana Rembowskiego (1879-1923), które mogłoby posłużyć mi za inspirację do napisania sonetu. Często też brakowało mi pomysłu, a każde kolejne próby napisania wiersza okazywały się nietrafione.

Ostatecznie wybrałam:

Jan Rembowski, Zaczarowana dzieweczka, olej i tempera na płótnie, 84,5 x 126 cm, 1913 r., Muzeum Narodowe w Warszawie. Źródło.

     Zanim przedstawię Wam sonet, zostawię parę słów o autorze omawianego dzieła. Rembowski był artystą wszechstronnym i oprócz malowania, zajmował się także rzeźbiarstwem (uczył się w pracowni Konstantego Laszczki), projektowaniem wnętrz i przedmiotów sztuki użytkowej, ilustrowaniem , pisaniem wierszy (co wyda Wam się interesujące czy może nawet zabawne do Zaczarowanej dzieweczki, Rembowski napisał sonet. Tak! I można się z nim zapoznać w artykule p. J. Jaśkiewicz, pt. A Ty... jak to widzisz? Motywy fantastyczne w sztuce polskiej, udostępnionym na portalu "Niezła Sztuka" 1 lipca 2018 r.), opowiadań czy artykułów prasowych. 

    W jego twórczości mocno uwidoczniła się inspiracja stylem Stanisława Wyspiańskiego (wręcz nazywano go jego naśladowcą), folklorem Podhala (warto wspomnieć, że w latach 1903-1916 przebywał w Zakopanem, gdzie powstały jedne z jego najbardziej rozpoznawalnych wizerunków górali i góralek) oraz wczesnym renesansem włoskim. To ostatnie ze wspomnianych przeze mnie źródeł inspiracji znalazło swoje odbicie w układzie kompozycyjnym Zaczarowanej dzieweczki (Rembowski nawiązał bowiem do motywu Sacra Conversazione).

Teraz już zachęcam do zapoznania się z mym utworem!

W krainie niepewności

Jak podaje stara już legenda, tuż za cierniowym lasem, 

gdzie wiatr zwykł cicho pomrukiwać basem 

i mgła wszelką barwę w krainę snu skutecznie porywa,

księżniczkę dwóch rycerzy przed niebezpieczeństwem skrywa.

Przybrani strojnie, srogim wzrokiem porozumiewają się bez słów, 

nie opuszczają gardy i służą swojej wątłej pani od wieków. 

Spod wianka, zdobiącego jej jasne pukle wyzierają smutne, przenikliwe oczy,

których nic nadzwyczajnego już w życiu nie zaskoczy.

O czym rozmyśla i czego pragnie, nikomu tego nie powie.

Pozwala myślom swobodnie snuć się po głowie, 

podobnym w tym działaniu ptakom i jeleniom szukającym schronienia w leśnej głuszy.

Mimo to, zarówno księżniczka, jak i rycerze nakłaniają swe uszy, 

bo w każdej chwili spodziewają się nieproszonych gości, 

nie wiedząc, czy spodziewać się z ich strony przyjaźni, czy wrogości.

     Co ciekawe istnieje druga wersja Zaczarowanej dzieweczki, namalowana w tym samym roku i obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi (link do obrazu zostawiam tutaj). Porównując oba obrazy można dostrzec różnice w kolorystyce, ujęciu gestów postaci czy też w potraktowaniu tła. Zarówno łódzka, jak i warszawska dzieweczka stanowiły część wystawy, pt. Choroba jako źródło sztuki, którą można było zwiedzać w dniach 28.04-11.08.2019 r. w poznańskim Muzeum Narodowym. 

     Przy okazji chciałam wspomnieć o tym, że przyglądając się tej warszawskiej wersji zaciekawiła mnie scena przedstawiona na tronie, tuż nad głową dziewczynki. W centrum znajduje się drzewo, od którego odbiegają jelenie, a za nimi w tle... przechadzają się ptaki?

     W każdym razie nie byłam pewna, czy to na pewno są ptaki. Tak się złożyło, że niedawno natrafiłam na czasopismo "Świat" z 1914 r., które zawierało krótką notatkę dot. Rembowskiego oraz reprodukcje jego obrazów. Wśród nich znajdował się Akt kobiecy (widoczny poniżej), w którego tle rozwieszone były rozmaite tkaniny z dość znajomo wyglądającymi wizerunkami zwierząt. Na zamieszczonej poniżej reprodukcji wyraźnie widać biegnące jelenie oraz przechadzające się w tle ptaki, przypominające pawie. Niewykluczone, że obrazy przedstawione na tych tkaninach mogły stanowić inspirację dla wizerunku zdobiącego tron, na którym zasiada dzieweczka.

 

 

I to by było na tyle.

Mam nadzieję, że mój wywód Was nie znudził, a i sonet okazał się interesującym.

Przy okazji - 

Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia 

życzę Wszystkim tu zaglądającym

Spokoju, Radości, Miłości,

Cierpliwości i Wytrwałości!

🎅 Miłego Dnia! 🔎

PS. W następnym spotkaniu ze sztuką zagości limeryk dotyczący jednego z dzieł Aubreya Beardsleya. Mogę dodać na pocieszenie, że JUŻ wybrałam potencjalne źródło inspiracji. Uff!

Edytowano: 2 XI 2024.